تنوع متهها برای دریل کاری میتواند کمی گیجکننده باشد. در این مطلب یک مرور کلی از انواع مته و کاربردهای آنها ارائه کردهایم تا بتوانید بهترین مته را برای دریل کاری تهیه کنید. انتخاب مته مناسب به شما کمک میکند که در زمان و هزینه خود صرفهجویی کنید. افرادی که با دریل کاری زیاد سروکار دارند از اهمیت انتخاب و تهیه مته آگاه هستند. برای داشتن بیشترین بهرهوری، درک انواع مختلف مته و اینکه کدامیک برای پروژه شما مناسب است بسیار مهم است.
مته یک ابزار برش چرخشی است که برای ایجاد سوراخ از آن استفاده میشود. نوک مته با موادی که در آن حفاری میکنید تماس ایجاد میکند. انتهای بدنه مته توسط فکهای دستگاه دریل یا سه نظام آن گرفته میشود تا مته در جای خود بماند و به چرخش درآید. انواع بسیاری از متهها وجود دارد که برای پر کردن یک فروشگاه ابزار کافی است! به همین علت انتخاب مته مناسب در هر پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای آنکه بدانیم از مته برای چه کاری استفاده میشود باید بگوییم مته در درجه اول برای ایجاد سوراخ دایرهای در مواد مختلف ازجمله دیوار، چوب ،فلز و سنگ استفاده میشود. متهها ممکن است یک سوراخ برای یک آویز یا اتصالدهنده یا یک شیار برای مسیر سیمکشی ایجاد کنند.
متهها بهصورت جداگانه و در مجموعههای چندتایی با اندازههای مختلف فروخته میشوند. هنگام انتخاب یک مته، شکل فیزیکی آن، جنس مته و نوع دیوار یا جسمی که حفاری میکنید را در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: چگونه سایز مته را درست انتخاب کنیم؟
سادهترین و اولین عامل برای در نظر گرفتن هنگام انتخاب مته شکل فیزیکی آن است.
مته پیچ وتابی (گاهی اوقات به نام بیت شیاردار) یا مته دورانی، رایجترین نوع مته است. این نوع مته درحالیکه به مواد کار ضربه میزنند یا آن را سوراخ میکند، شیارهای آن مواد زائد را به خارج از سوراخ هدایت میکند. بسیاری از متهها، مانند متههای براد یا متههای سنگ تراشی، در ساختار شیارشان متفاوت هستند.
این نوع مته دارای نوک تیزی است که دو بال دارد و شیارهای آن کمی صاف هستند. این نوع به دلیل داشتن نوک تیز و دو بال مانع از سرخوردن مته میشود. از این مته برای سوراخ کردن موادی مانند چوب استفاده میشود زیرا الیاف چوب را قطع میکند و سوراخ تمیزی را ایجاد میکند.
متههای گام بهعنوان مته چندگانه عمل میکنند. اینها مخروطی شکل و پلهای متمایز هستند. هر “گام” یک اندازه بزرگتر از بعدی است. این به شما اجازه میدهد تا یک سوراخ را دقیقاً به همان اندازه که نیاز دارید حفر کنید یا چندین سوراخ با اندازههای مختلف را بدون تغییر مته ایجاد کنید.
متهها از مواد مختلف ساخته میشوند که در ادامه بیان شده است.
متههای فولادی بسیار قوی هستند و برای حفاری در چوب، پلاستیک یا فلز مناسب هستند. یکی از نقاط ضعف این متهها گرم شدن و نرم شدن بیش از حد آنها در سرعت بالا است. این امر بهویژه در هنگام حفاری فلز رایج است.
متههای فولادی با سرعت بالا (HSS) قادر به حفاری طولانی مدت بدون از دست دادن لبه خود هستند. آنها در هنگام برش مواد نرمتر مانند دیوار یا چوب تقریباً مانند متههای فولادی با کربن بالا عمل میکنند، اما هنگام حفاری در فلز برتری دارند. اختلاف قیمت بین متههای فولاد کربن و مته HSS چندان زیاد نیست و بهتر است در صورت امکان مته HSS را انتخاب کنید.
این متهها با نوک کاربید ساختهشده است و بهطور قابلتوجهی بادوامتر از متههای فولادی هستند، اما قیمت آنها بهطور قابلتوجهی بیشتر است.
برای انجام کارهای خانگی یا کارهای سبک به مته کاربید نیاز ندارید. از این نوع مته برای کارهای واقعاً سخت استفاده میشود.
برخی از متهها با پوششهایی همراه هستند که عمر آنها را افزایش میدهد یا آنها را در برابر گرما یا سایر شرایط شدید مقاوم میکند. این پوشش میتواند شامل تیتانیوم و حتی الماس خردشده باشد.
در اینجا نحوه انتخاب بهترین مته برای کار موردنظر بیان شده است
برای حفاری در فلزاتی مانند فولاد ضدزنگ، بهترین گزینه مته HSS است. فولاد با سرعت بالا یا HSS مقاومت بیشتری در برابر درجه حرارت بالای تولیدشده هنگام حفاری دارد. همچنین شیارهای آن رشتههای فلزی ایجاد شده حین حفاری را بهتر به بیرون انتقال میدهند.
مته سنگ تراشی برای سطوحی مانند بتن، آجر یا دیگر موارد مشابه خوب است. آنها معمولاً متههایی پیچخورده با یک باله کاربید در سر خود هستند. باله سنگ را میشکند و شیارهای مته مواد زائد را حذف میکنند.
متههای سنگ اغلب با یک دریل چکشی استفاده میشوند که باعث میشود مته مؤثرتر عمل کند و سنگ راحتتر سوراخ شود. مته ۴ شیار ۴ الماس و مته ۵ شیار ۴ الماس هاردکس مناسب سنگ، بتن، آجر و…هستند.
متههای چوب دارای سری تیز هستند که از سرخوردن آن جلوگیری میکند. همچنین دارای شیارهایی برای انتقال برادههای چوب به بیرون سوراخ هستند.
برای انتخاب مته مناسب برای فعالیت خود، ابتدا باید موادی که میخواهید حفاری کنید را در نظر بگیرید. هر ماده دارای سختی و خواص مکانیکی خاصی است. به همین دلیل است که برای هرکدام متههای مختلفی وجود دارد.
معیارهای اصلی که باید قبل از انتخاب مته خود در نظر بگیرید شامل موارد زیر هستند:
جدول زیر راهنمای مناسبی است که به شما کمک میکند بهترین مته را انتخاب کنید:
نوع مته | ساختار اصلی مته | مواد مته | کیفیت | ویژگیهای خاص | سطح کار |
متههای ساختمانی | شفت صاف، SDS+، SDS Max | کاربید یا تنگستن | ** | ۲ لبه برش | بتن، بتن مسلح، بلوکهای بتنی، سنگ |
*** | ۳ لبه برش | ||||
****** | ۴ لبه برش | ||||
کاربید | ****** | نوک کاربید | |||
متههای فلزی | شفت صاف و ششضلعی | HSS | ** | فولاد نورد (استفاده گاهی مواقع) یا فولاد هاردن (استفاده معمولی) | فلزهای غیر آهنی |
HSS-R | ** | ||||
HSS-G | *** | ||||
تیتانیوم | **** | مته سنبادهای | |||
کاربید تنگستن | **** | ||||
کبالت | ***** | مته سنبادهای | فلزهای آهنی و غیر آهنی، استیل ضدزنگ و غیره | ||
کاربید جامد | ****** | مته سنبادهای | فولاد کامل | ||
متههای ابزارهای ماشین | شفت استوانهای (ISO 9766)، Morse taper، SDS با نصبهای کاربید | مواد مختلف | ****** | سرهای قابل تعویض | فلزهای آهنی و غیر آهنی |
متههای شمشیری، کانترسینک، شمشیری | HSS | ||||
متههای چوبی | شفت صاف و ششضلعی | فولاد | **** | سر مسطح | صنایع چوبی |
۳ نقطه، سر مارپیچی | نجاری | ||||
مته های مصرفی و مته شیشه و سرامیک | شفت صاف | کاربید تنگستن | *** | سر مخروطی | کاشی، سرامیک، کاشی سقف |
شفت مختلف | الماس | **** | سر مخروطی | شیشه |